prelekcja – Arcybractwo Miłosierdzia w Krakowie (8)

Arcybractwo Miłosierdzia w Krakowie – prelekcja

W dniu 13 marca w parafialnej auli miał miejsce wykład p. Henryka Sala – Brata Starszego Arcybractwa Miłosierdzia, pt. „Czy idee ks. Piotra Skargi są aktualne w XXI w.”
Na wstępie gościa przywitał i przedstawił ks. proboszcz. Z p. Henrykiem, jak wspomniał ks. proboszcz, poznał się przy okazji Światowych Dni Młodzieży 2016 w Krakowie, który był  odpowiedzialnym za logistykę: wyżywienie i zakwaterowanie.
Od chwili śmierci ks. Piotra Skargi – rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny – minęło już ponad 400 lat, a jego doczesne szczątki spoczywają w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie.
Prelegent prezentując swoją osobę przedstawił krótkie świadectwo: mając środki i czas, pragnął założyć fundację, która pomagałaby ludziom ubogim i szukając rozwiązań trafił na istniejącą w Krakowie, od przeszło 400 lat organizację niosącą pomoc, a której zasady były bliskie temu, o czym myślał. Było to Arcybractwo Miłosierdzia, założone przez ks. Piotra Skargę – jezuitę.
Wprowadzając w zagadnienie wykładowca przedstawił sytuację historyczo-społeczną w ówczesnej Polsce oraz Europie pod koniec XVI w. Nasz kraj był wtedy u szczytu swojej potęgi politycznej, ekonomicznej, militarnej – był to tzw. „złoty wiek”. A jednak w tym bogatym kraju, w stolicy, w Krakowie, nie brakowało nędzarzy, ludzi chorych, którzy umierali na ulicy. Istniejące dotychczas w Polsce bractwa religijne wspomagały głównie tych ubogich, którzy do nich należeli. Założone przez ks. Skargę w dniu 7 X 1584 r. przy kościele św. Barbary Krakowie, Bractwo Miłosierdzia, realizowało ideę udzielania pomocy szerokim rzeszom potrzebujących. Wzorce te zaczerpnął ks. Piotr Skarga z bractwa rzymskiego, zreformowanego po Soborze Trydenckim ideą miłosierdzia chrześcijańskiego i przeniósł je do Polski, dostosowując do miejscowych warunków.
Ks. Piotr Skarga, stworzył, mówiąc współczesnym językiem, fundację, która nieprzerwanie działała do roku 1960, gdy została rozwiązana przez` władze komunistyczne. Były próby reaktywowania bractwa (m.in. podjęte przez abp. Karola Wojtyłę), jednakże bezskuteczne. Dopiero w roku 1989, po upadku komunizmu działalność Bractwa został skutecznie reaktywowana wraz z częściowym zwrotem, zagrabionego przez poprzedni system majątku.
Tworząc Bractwo, ks. Piotr Skarga stworzył nie tylko strukturę organizacji, ale dał przepisy – konstytucję, które regulowały jej działalność. I mimo upływu 4 wieków są one ponadczasowe, gdyż funkcjonują i są aktualne w dzisiejszych czasach.
Podstawą działalności charytatywnej, zresztą bardzo skrupulatnie kontrolowanej i roztropnie rozdzielanej, nie było rozdawnictwo, ale taka pomoc, która by pozwalała „stanąć na nogi”.
Inną formą pomocy było założenie, przez ks. Skargę w 1587 r. przy Bractwie Miłosierdzia „Mons Pietatis” – nazwa polska Komory Potrzebnych, przekształcona w późniejszy Bank Pobożny. Udzielano tam pożyczek pod zastawy „klejnotowe” i „sukienne”, bez pobierania procentów. Pożyczki udzielane były doświadczonych przez przypadki losowe, aby zapobiec tak dotkniętej osobie, wejścia na złą drogę (kradzież, oszustwo, prostytucja). Pożyczkobiorca miał rok czasu na spłatę długu. Gdy nie był w stanie tego dokonać, bank sprzedawał zastawioną rzecz i z uzyskanej kwoty pokrywał poniesione wydatki własne, natomiast nadwyżka była zwracana pożyczkobiorcy. Ten bank przetrwał do roku 1949.
Jak powiedział Brat Starszy – p. Henryk, istnieje idea, aby przywrócić działalność Banku Pobożnego, choć na dzień dzisiejszy trudno jest znaleźć stosowna formułę prawną.
Podstawą działalności członków Bractwa było nie tylko czynienie uczynków miłosiernych co do ciała, jałmużna, kolekty, ale także, na co mocno akcentował założyciel, czynienie uczynków miłosiernych co do duszy oraz modlitwa osobista.
Wokół tego dzieła, jakim było Arcybractwo,  z biegiem lat wyrastały inne dzieła, takie jak np: skrzynka Św. Mikołaja, która dała początek funduszowi posagowemu dla młodych dziewcząt, fundusz szpitalny, fundusz na podrzutki i sieroty czy stypendia młodzieży kształcącej się w rzemiośle.
Dewiza Arcybractwa brzmiała: „Semino metam” – „Sieję, abym zbierał”, gdyż miłosierdzie, jako akt dwustronny, przynosi owoce duchowe dającym i biorącym.
Po skończonej prelekcji, słuchacze zadawali pytania. Wspólna modlitwa i błogosławieństwo kapłańskie zakończyło to spotkanie.
Spotkanie było zorganizowane w ramach formacji Wspólnoty Dorosłych Ruchu Światło-Życie Wody Jordanu.